Historia Polski i Niemiec ściśle wiąże te kraje ze sobą jako europejskich sąsiadów. Kiedy 9 listopada 1989 roku runął mur berliński i kilka miesięcy później doszło do ponownego zjednoczenia Niemiec, podłożem tych historycznych procesów były też wydarzenia dziejące się przede wszystkim w Polsce. To Polacy i ruch Solidarności poprzez zakończony sukcesem strajk w Stoczni Gdańskiej dali sygnał do upadku socjalizmu w Polsce, a wkrótce potem w całym bloku wschodnim. Kiedy opadła żelazna kurtyna, stosunki polsko-niemieckie kształtował duch współpracy, co zaowocowało podpisaniem polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie (1991), a wcześniej traktatu granicznego.
Po przystąpieniu do NATO i później do UE Polska stała się istotnym filarem Unii Europejskiej jako państwo położone w centrum Europy. Warszawa i Berlin - dawni wrogowie, którzy stali po przeciwnych stronach w trwającym przez ponad dwa wieki konflikcie na tle narodowościowym, przeobrazili się w partnerów, których łączą podobne interesy. Mimo to wzajemne stosunki obu tych państw nie są pozbawione napięć i znacznie ochłodziły się od momentu przejęcia steru rządów przez partię narodowo-konserwatywną Prawo i Sprawiedliwość (PiS). Niewiele zmieniło w tym względzie zewnętrzne zagrożenie, które powstało wskutek napaści Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku.
O ile kontakty miedzy Polską a Niemcami na poziomie gospodarki i społeczeństwa obywatelskiego są w stanie rozkwitu, o tyle stosunki polityczne w roku wyborów do polskiego parlamentu znajdują się w fazie stagnacji. Dlatego potrzebni są po obu stronach Odry dalekowzroczni politycy i budowniczowie mostów, którzy dzięki ożywionym relacjom polsko-niemieckim znajdą rozwiązanie, by dokończyć dzieła zjednoczenia Europy. Wymaga to od strony niemieckiej więcej zrozumienia i uwagi, zaś od polskiej strony woli, by na drodze pragmatycznej współpracy wspólnie wygrać przyszłość.
„Rolf Nikel przedstawia wyważony obraz obecnego stanu stosunków polsko-niemieckich. W sposób przemyślany i krytyczny naświetla złożone relacje sąsiedzkie, czerpiąc inspirację z długoletniej kariery dyplomatycznej. Ocena: publikacja warta lektury”.
David Gregosz, dyrektor Biura Fundacji Konrada Adenauera w Polsce
Spis treści
Przedmowa Autora do wydania polskiego
Marek Prawda – Przedmowa
PROLOG
Po tej samej stronie historii
I. PRZEBUDOWA POLSKIEGO PAŃSTWA I SPOŁECZEŃSTWA
1. Rewolucja konserwatywna
2. Konflikt z Europą
3. Polityka zagraniczna jako funkcja polityki wewnętrznej
II. STOSUNKI POLSKO-NIEMIECKIE NA ROZDROŻU
4. Dobrzy, a zarazem trudni sąsiedzi
5. Polsko-niemieckie stosunki gospodarcze
6. Kościoły a stosunki polsko-niemieckie
III. POLSKA A NIEMIECKA POLITYKA WSCHODNIA
7. Test wytrzymałości w polityce wschodniej
8. Polska i fiasko niemieckiej polityki wobec Rosji
IV. MIĘDZY DZIEDZICZNĄ WROGOŚCIĄ A POJEDNANIEM
9. Ciężar polsko-niemieckiej historii
10. Miejsce Pamięci i Spotkań z Polską
EPILOG
Zalecenia na przyszłość
Podziękowania
Indeks osób
