รูปงานสัมนาวิชาการสาธารณะ หัวข้อ "ทางออกประชามติ ปูทางสู่รัฐธรรมนูญประชาธิปไตย" ซึ่งจัดขึ้นในวันที่ 14 มิถุนายน 2567
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่เกิดขึ้นระหว่างการสัมมนา
- แก้กติกาจาก double majority มาเป็น single majority : เพื่อให้การออกเสียงประชามติไม่ติดกับดักสองชั้น โดยเฉพาะชั้นแรกที่กำหนดว่าต้องเกินกึ่งหนึ่งของผู้มีสิทธิประชามติ มิฉะนั้นอาจเอื้อให้ผู้ไม่ต้องการแก้ไขรัฐธรรมนูญเลือกใช้กลยุทธ์ไม่ไปใช้สิทธิ
- ควรพิจราณาแนวทางการทำประชามติที่ประหยัดทั้งงบประมาณ และเวลา: ด้วยการเปิดช่องทางให้ประชาชนสามารถทำประชามติผ่านทางอิเล็กทรอนิิกส์ พร้อมกับพิจารณาให้วันประชามติตรงกับวันเลือกตั้งระดับชาติ และท้องถิ่น
- ควรพิจารณาถึงกรอบเวลาเป็นสำคัญ เนื่องการการแก้ไขกฎหมายอาจใช้เวลานาน จึงต้องทำให้ พ.ร.บ.ฉบับใหม่พร้อมใช้งานให้ทันโอกาสที่จะทำประชามติ เช่น การเลือกตั้งระดับชาติ หรือท้องถิ่น เนื่องจากประชาชนจะได้มีแรงจูงใจในการมาลงประชามติ ประหยัดเวลาทั้งสองฝ่าย และประหยับงบประมาณ
- ทบทวนคำถามประชามติให้ใช้แบบ multiple choice มากกว่า yes/no question: เพื่อสะท้อนเจตนารมณ์ของผู้มีสิทธิประชามติมากกว่าเพียงคำถามใช่ หรือ ไม่ ที่บางครั้งอาจไม่สะท้อนเจตนาที่แท้จริงด้วยข้อจำกัดบริบทแวดล้อม
- เปิดโอกาสให้ประชาชนสามารถรณรงค์ประชามติได้เต็มที่: เพื่อให้เสียงของผู้ที่เห็นด้วย หรือไม่เห็นด้วยกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญถูกนำไปใช้ประกอบการพิจารณาในการลงเสียงประชามติของผู้มีสิทธิ และป้องกันไม่ให้เกิดการรณรงค์โดยฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเพียงฝ่ายเดียว
จุดมุ่งหมายคือเพื่อให้มั่นใจว่าการทำประชามติมีความเป็นธรรม มีประสิทธิภาพ และสะท้อนเจตนารมณ์ของประชาชนอย่างแท้จริง อันจะเอื้อต่อการพัฒนารัฐธรรมนูญที่เป็นประชาธิปไตย
กรุณาดาวน์โหลดเพื่ออ่านเพิ่มเติม